DIỄN BIẾN VỤ ĐỒNG TÂM

Năm 1980 Bộ Quốc phòng Việt Nam được giao nhiệm vụ sân bay Miếu Môn trên địa bàn ba xã của huyện Chương Mỹ và xã Đồng Tâm. Cụ thể, ngày 14.4.1980, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 113/TTg về việc cấp đất xây dựng đợt 1 sân bay quân sự Miếu Môn với diện tích 208ha, trong đó có 47,36 ha đất nông nghiệp của xã Đồng Tâm. Khu đất sân bay quân sự Miếu Môn do Tiểu đoàn 31, Lữ đoàn 28, Quân chủng Phòng không - Không quân quản lý.

Năm 2014, Bộ Quốc phòng có quyết định giao đất cho Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel tiếp nhận, quản lý, sử dụng vào công trình quốc phòng A1, trong đó tái khẳng định có 46 héc-ta thuộc xã Đồng Tâm.

Trong các ngày 1 và 7.3.2017, số công dân khiếu kiện tại địa bàn đã tổ chức tập trung đông người tại trụ sở UBND xã Đồng Tâm khi các đoàn công tác của huyện đến thực hiện nhiệm vụ, có nhiều hành vi gây mất an ninh trật tự.

Vụ việc đỉnh điểm là ngày 15.4.2017, sau khi 4 người bị bắt để điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng liên quan đến giải tỏa đất đai ở xã Đồng Tâm. Điều này gây nên làn sóng phản đối dữ dội của người dân xã Đồng Tâm. Ông Lê Đình Kình (82 tuổi), người có tiếng nói và ảnh hưởng lớn đối với người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm cũng bị bắt đi. Ông Kình có hơn 60 năm tuổi Đảng là nguyên Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm.

Sau vụ việc ông Kình cùng những người khác bị bắt, một số người dân xã Đồng Tâm đã có những hành động quá khích. Có 38 người (gồm cán bộ huyện Mỹ Đức, các chiến sĩ công an, cảnh sát cơ động) bị người dân Đồng Tâm giam giữ trong nhà văn hóa thôn Hoành.

Ngày 16.4.2017, Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội chính thức phát thông tin liên quan đến vụ việc người dân giữ cán bộ, chiến sĩ cảnh sát ở xã Đồng Tâm. Một ngày sau, người dân thôn Hoành cho biết họ đã trao đổi qua điện thoại với ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội. Cũng trong ngày này, Công an thành phố Hà Nội cho biết ngày 30.3.2017, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án gây rối trật tự công cộng xảy ra tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội theo quy định tại Điều 245-Bộ luật Hình sự.

Đến ngày 18.4, Công an Hà Nội khẳng định người dân Đồng Tâm đã thả 15 cảnh sát cơ động và 3 người tự giải thoát. Đồng thời, 4 người dân Đồng tâm bị bắt trước đó đã được thả, riêng cụ Lê Đình Kình vẫn nằm viện điều trị.

Ngày 22.4.2017, tại hội trường UBND xã Đồng Tâm, Chủ tịch UBND TP Nội Nguyễn Đức Chung đã về gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với người dân; cam kết Thành phố đã ra quyết định Thanh tra 1121 ngày 20.4.2017 thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý từ trước tới nay đối với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm.

Ngày 24.7.2017, Thanh tra TP Nội đã ra thông báo Kết luận “Thanh tra toàn diện về việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý từ trước đến nay đối với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức”.

Theo Thanh tra Hà Nội, cơ quan chức năng đã làm rõ nguồn gốc, toàn bộ quá trình quản lý, sử dụng đất đai cũng như các khiếu nại, tố cáo của người dân. Theo đó, toàn bộ đất sân bay Miếu Môn là đất quốc phòng, được các đơn vị Quân đội sử dụng vào mục đích quốc phòng.

Không đồng tình với kết luận thanh tra, ông Lê Đình Kình đại diện cho người dân xã Đồng Tâm gửi đơn lên Thanh tra Chính phủ đề nghị giải quyết và xem xét tính chính xác, hợp pháp của kết luận mà Hà Nội công bố.

Ngày 25.4.2019, Thanh tra Chính phủ công bố Kết quả rà soát, kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của Kết luận thanh tra số 2346 ngày 19.7.2017 của Thanh tra thành phố Hà Nội về thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý từ trước đến nay đối với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.

Thanh tra Chính phủ còn nhấn mạnh, từ thời điểm Quyết định số 5383/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội ban được ban hành vào ngày 20.10.2014 trở về trước không có sự tranh chấp về diện tích đất tại sân bay Miếu Môn. Mọi sự vi phạm liên quan đến việc lấn chiếm, cản trở đơn vị quân đội trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng cần được xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Trong tháng 8, tháng 11.2019, Thanh tra Chính phủ và đại diện thành phố Hà Nội đã tiến hành các cuộc họp đối thoại với người dân xã Đồng Tâm và các xã tiếp giáp với sân bay Miếu Môn.

Vào cuối năm 2019, lực lượng chức năng bắt đầu xây dựng hàng rào bảo vệ khu vực sân bay Miếu Môn.