Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ đủ đức, đủ tài, được nhân dân tin yêu

Kết luận 37-KL/TW của Hội nghị Trung ương 9 (khóa X), khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng. Phải thường xuyên chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đổi mới công tác cán bộ gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng”. Vì vậy, Đại hội XII của Đảng, cần tiếp tục đặt ra yêu cầu chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ đủ đức, đủ tài, được nhân dân tin yêu.

Với tinh thần đó, Dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI trình Đại hội XII của Đảng, vấn đề cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ được đề cập tương đối toàn diện, sâu sắc,cả ưu điểm và hạn chế, khuyết điểm đều được đánh giá rõ ràng, mạch lạc, cô đọng, xúc tích, gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) và các nội dung của công tác xây dựng Đảng. Đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI), Dự thảo chỉ rõ: “Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đã chú trọng nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn, đổi mới lề lối làm việc; nghiêm khắc với mình hơn, giữ gìn đạo đức, lối sống,…”. Đồng thời, nhấn mạnh những ưu điểm của cán bộ và công tác cán bộ: “Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị từng bước được nâng lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới”; “nhiều chủ trương, nguyên tắc, quan điểm, giải pháp lớn về công tác cán bộ được thể chế, cụ thể hóa bằng quy chế, quy định, quy trình bảo đảm dân chủ chặt chẽ hơn”, v.v.

Với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, Ban Chấp hành Trung ương đã chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm: “Việc đổi mới công tác cán bộ chưa có đột phá lớn. Đánh giá cán bộ vẫn là khâu yếu qua nhiều nhiệm kỳ nhưng chưa có những tiêu chí cụ thể và giải pháp khoa học để khắc phục, v.v. Đội ngũ cán bộ cấp Trung ương, cấp chiến lược chưa được tập trung xây dựng. Chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu tư vấn cấp chiến lược”. Cùng với việc khẳng định: “những hạn chế, khuyết điểm trong công tác cán bộ là một trong những điểm yếu, cản trở sự phát triển”, Dự thảo Báo cáo chính trị còn chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm của những mặt công tác khác liên quan trực tiếp đến hạn chế, khuyết điểm của đội ngũ cán bộ. “Công tác bảo vệ chính trị nội bộ có mặt còn hạn chế… Không ít cán bộ, đảng viên có những biểu hiện dao động, mất phương hướng, hoài nghi về vai trò lãnh đạo của Đảng, về mục tiêu, lý tưởng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”. Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí chưa đạt yêu cầu. Một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa gương mẫu trước nhân dân, “còn biểu hiện quan liêu, cửa quyền, chưa thực sự sâu sát thực tế, cơ sở. Tình trạng nói không đi đôi với làm, nói nhiều làm ít chậm được khắc phục”.

Đánh giá hạn chế trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, Ban Chấp hành Trung ương chỉ rõ: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên bước đầu được ngăn chặn nhưng chưa bị đẩy lùi”. Đáng lưu ý là tình trạng đó tiếp tục song hành với “tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp,… chưa được ngăn chặn, đẩy lùi”. “Tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, xảy ra trên nhiều lĩnh vực ở nhiều cấp, nhiều ngành”.Cả ba tình trạng trên, đều liên quan trực tiếp đến hạn chế, khuyết điểm của cán bộ và công tác cán bộ, diễn ra nghiêm trọng, kéo dài nhiều nhiệm kỳ nhưng chưa có những giải pháp đủ mạnh phù hợp để khắc phục, giải quyết, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ.

Để khắc phục tình trạng đó, Ban Chấp hành Trung ương đã xác định mục tiêu đến năm 2020 là “Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất và năng lực tốt, có cơ cấu phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới”. Đồng thời, đề ra phương hướng, nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ với nhiều chủ trương, giải pháp, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và chặt chẽ giữa các khâu, liên thông giữa các cấp. Theo đó, quá trình xây dựng Đảng về chính trị phải coi trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp. Với công tác tư tưởng, lý luận, cần đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. Chủ động đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Xây dựng và thực hiện tốt các quy định để phát huy vai trò gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách, tác phong, lề lối công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị. Mặt khác, phải tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; xác định rõ quan hệ giữa tập thể lãnh đạo với cá nhân phụ trách, quyền hạn đi đôi với trách nhiệm và đề cao trách nhiệm của người đứng đầu. Cùng với đó, Đảng phải đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ, coi trọng công tác bảo vệ chính trị nội bộ; tiếp tục quán triệt, thể chế hóa, cụ thể hóa và thực hiện nghiêm túc các quan điểm, nguyên tắc trong Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; ban hành và thực hiện các quy định, quy chế, cơ chế công tác cán bộ, trong đó có quy chế về việc đánh giá đúng đắn, khách quan đối với cán bộ, để có cơ sở sử dụng, bố trí cán bộ, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng chạy chức, chạy tuổi, chạy bằng cấp, v.v. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực, ngang tầm nhiệm vụ và có cơ chế, chính sách phát hiện, thu hút, sử dụng nhân tài. Đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; kiện toàn ủy ban kiểm tra, tổ chức bộ máy và cán bộ cơ quan ủy ban kiểm tra tương xứng, ngang tầm với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận, tăng cường quan hệ máu thịt giữa Đảng với Nhân dân. Đội ngũ cán bộ, đảng viên phải thật sự tin dân, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân, có trách nhiệm với dân. Đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí; kiên quyết xử lý và kịp thời thay thế những cán bộ lãnh đạo, quản lý tham nhũng, lãng phí; xử lý nghiêm minh trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng, lãng phí trong tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương trực tiếp quản lý. Đổi mới phương thức lãnh đạo, phương thức cầm quyền của Đảng; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ phẩm chất, năng lực, lãnh đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách và hệ thống pháp luật.

Trong tình hình hiện nay, xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ đức, đủ tài, ngang tầm nhiệm vụ, được nhân dân quý mến, tin tưởng là mục tiêu cơ bản, xuyên suốt, đồng thời là nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Để tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng toàn diện đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của thời kỳ mới, góp phần trực tiếp đấu tranh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm diễn ra nghiêm trọng, kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ, Dự thảo Báo cáo chính trị cần bổ sung, hoàn thiện một số chủ trương, giải pháp, bảo đảm tính thống nhất, thể hiện quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng.

Một là, tăng cường rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng, chủ động ngăn ngừa, đấu tranh đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Toàn Đảng cần tiếp tục học tập, quán triệt và thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” một cách nghiêm chỉnh, thành tâm, sâu sắc, sáng tạo. Bởi lẽ, tư tưởng của Người là tài sản tinh thần vô giá, thể hiện tính cách mạng triệt để, tính khoa học sâu sắc. Học tập, nghiên cứu, quán triệt tư tưởng của Người giúp chúng ta định hướng tư tưởng đúng đắn, có thêm nghị lực, niềm tin, căn cứ khoa học để đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, đánh giá, sử dụng, sàng lọc cán bộ, thấy rõ hơn nguồn gốc, bản chất, nguyên nhân, hậu quả của tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên, trên cơ sở đó xác định chủ trương, giải pháp ngăn ngừa, đấu tranh khắc phục một cách toàn diện, đồng bộ, hiệu quả. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phải được gắn kết chặt chẽ với tiếp tục quán triệt, thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng. Sự gắn kết đó phải được khởi nguồn từ tư duy nhận thức của cơ quan lãnh đạo, cán bộ lãnh đạo các cấp; được thể hiện trong các nghị quyết, chương trình, kế hoạch của các cấp ủy, tổ chức đảng và được phản ánh trên các mặt công tác, trong các hoạt động theo phạm vi xác định. Thời gian qua, một số đảng bộ, chi bộ đã có những chủ trương, biện pháp kết hợp một cách sinh động, thông qua những chương trình, kế hoạch cụ thể, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện, như: “Tự phê nghiêm túc - tiếp thu ân cần”, “Nhìn thẳng vào chính mình - cùng quyết chí vươn lên”, “Trên sống thật mẫu mực - dưới tích cực noi gương”, “Sáng nghĩ cách làm hay - tối soát ngay điều sửa”,… cần được nghiên cứu, tổng kết và nhân lên rộng rãi. Ở những nơi tổ chức học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh còn mang tính hình thức phải được kiểm điểm, rút kinh nghiệm kịp thời.

Hai là, quán triệt, vận dụng đúng đắn, sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh “coi trọng cả đức lẫn tài, trong đó đức là gốc”, khắc phục những hạn chế, yếu kém trong từng khâu của công tác cán bộ. Theo Hồ Chí Minh, đội ngũ cán bộ phải có đủ đức, đủ tài mới hoàn thành được trọng trách mà Đảng và Nhân dân giao cho. Có đức, không có tài làm việc gì cũng khó; có tài, không có đức là người vô dụng, thậm chí có hại cho sự nghiệp cách mạng. Hồ Chí Minh đã luận giải rất sâu sắc về mối quan hệ giữa đức và tài để làm nổi bật vị trí, vai trò của đức trong quá trình hình thành, phát triển, hoàn thiện nhân cách người cán bộ cách mạng. Đức vừa là cơ sở nền tảng, vừa giữ vai trò định hướng, động lực thúc đẩy quá trình nâng cao trình độ mọi mặt của người cán bộ. Sự nghiệp cách mạng không ngừng phát triển, đòi hỏi người cán bộ phải thực sự tài năng, có trí tuệ, tầm nhìn, tư duy sắc sảo, năng lực nhận thức nhanh, trình độ tổ chức thực tiễn giỏi. Nhưng tài năng chỉ có thể hình thành và phát triển trên nền tảng vững chắc là đạo đức cách mạng, và chỉ khi nào giữ vững đạo đức cách mạng thì tài năng đó mới được trọng dụng, thực sự có ý nghĩa, có giá trị đối với sự nghiệp cách mạng. Đạo đức cách mạng đối với người cán bộ được Hồ Chí Minh ví như “mạch nguồn” của dòng sông, như “gốc rễ” của cây cối; có đạo đức cách mạng được xem như có “nguồn sức mạnh” để “gánh nặng và đi xa”. Tư tưởng Hồ Chí Minh về “coi trọng cả đức lẫn tài, trong đó đức là gốc” phải được quán triệt đúng đắn trong việc xác định tiêu chuẩn cán bộ, cụ thể hóa tiêu chí đối với từng nhóm, loại cán bộ, sát với từng chức danh. Cần phân biệt tiêu chuẩn với điều kiện, không vì yêu cầu độ tuổi, bằng cấp, trình độ học vấn mà hạ thấp tiêu chuẩn. Những người giúp các cấp ủy Đảng và cơ quan chức năng đánh giá, lựa chọn cán bộ phải là những người có tài, có đức, thực sự tiêu biểu, mẫu mực nhất mới bảo đảm tính khách quan, trung thực. Trên cơ sở tiêu chuẩn, tiêu chí đã xác định, các cấp tiến hành quy hoạch, tạo nguồn cán bộ thật sự khoa học; gắn quy hoạch tổng thể với chủ động tạo nguồn cán bộ, tích cực bồi dưỡng, chuẩn bị lực lượng cán bộ kế cận, kế tiếp phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, tạo mọi điều kiện để cán bộ trẻ được rèn luyện, phấn đấu, trưởng thành. Đồng thời, đổi mới mạnh mẽ công tác huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhằm phát triển phẩm chất, năng lực toàn diện theo yêu cầu chức trách, nhiệm vụ trong tình hình mới; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo với tự đào tạo, giữa đào tạo tại trường với rèn luyện, thử thách cán bộ trong các môi trường, điều kiện khác nhau, sớm khắc phục những hạn chế, bất cập trong đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ. Trong bố trí, sử dụng cán bộ phải mạnh dạn đề bạt những người tài cao, đức rộng, thực sự có uy tín. Với những người dù tài giỏi đến đâu nhưng suy thoái về đạo đức cách mạng, cơ hội, thực dụng, bị nhân dân oán trách thì kiên quyết không để giữ cương vị lãnh đạo. Mặt khác, phải đổi mới và hoàn thiện chính sách cán bộ, kịp thời biểu dương, tôn vinh những người có thành tích đặc biệt xuất sắc, đóng góp xứng đáng cho công cuộc đổi mới, quan tâm chăm lo những người có công với cách mạng.

Ba là, xây dựng đội ngũ cán bộ thật sự gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân quý mến, tin tưởng; dựa vào nhân dân để phát hiện, đấu tranh khắc phục tình trạng tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp. Trong khi khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Trên bầu trời không có gì quý bằng nhân dân, trên thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”, quần chúng nhân dân là “gốc của sự nghiệp cách mạng”. Đội ngũ cán bộ không phải là những “ông quan cách mạng”, đứng trên hay đứng ngoài nhân dân, mà là một bộ phận gắn bó mật thiết với nhân dân, thực sự tiêu biểu, mẫu mực, một lòng, một dạ phục vụ nhân dân. Yêu cầu về sự gương mẫu, tiên phong trước quần chúng nhân dân đòi hỏi người cán bộ phải nỗ lực tu dưỡng, rèn luyện phấn đấu ở mọi lúc, mọi nơi; đồng thời, sự tín nhiệm của quần chúng, sự tin tưởng của nhân dân là sự cổ vũ lớn lao đối với người cán bộ để họ vững bước đi lên đạt tới những đỉnh cao về nhân cách. Trong tình hình hiện nay, cần quán triệt sâu sắc quan điểm: cách mạng là sự nghiệp của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, sớm cụ thể hóa tiêu chí đánh giá cán bộ trong mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân. Bồi dưỡng quan điểm quần chúng phải đi đôi với rèn luyện tác phong sâu sát, tỉ mỉ, nói đi đôi với làm cho đội ngũ cán bộ. Với cán bộ lãnh đạo các cấp, một trong những vấn đề thiết yếu là phải gần dân, tin dân, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của dân, có thái độ, động cơ đúng đắn, phương pháp tiếp thu khoa học những bài học kinh nghiệm phong phú trong nhân dân; biết tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm từ phong trào cách mạng của quần chúng để không ngừng trưởng thành, tiến bộ, hoàn thành tốt hơn chức trách, nhiệm vụ được giao.

Hồ Chí Minh đã chỉ ra: Quần chúng nhân dân “có trăm tai, nghìn mắt”. “Cán bộ nào tốt, cán bộ nào xấu, cán bộ nào có lầm lỗi mà có thể sửa đổi, ai làm việc gì hay, việc gì quấy, dân chúng cũng do cách so sánh đó mà họ biết rõ ràng”. Vì vậy, cần phải “biến hàng ức, hàng triệu con mắt, lỗ tai cảnh giác của quần chúng thành những ngọn đèn pha soi sáng khắp mọi nơi, không để cho tệ tham ô, lãng phí, quan liêu còn chỗ ẩn nấp”. Trong tình hình hiện nay, để làm trong sạch nội bộ Đảng và bộ máy nhà nước, đấu tranh có hiệu quả với những hạn chế, khuyết điểm nghiêm trọng, kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ, cần “phải hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê bình cán bộ, đảng viên”. Đảng phải có chủ trương, giải pháp toàn diện, chặt chẽ để khơi dậy truyền thống trọng đạo lý của dân tộc, phát huy sức mạnh to lớn của nhân dân, tạo thành dư luận mạnh mẽ và rộng khắp để phát hiện, đấu tranh khắc phục, đẩy lùi tình trạng tham nhũng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ./.

 -MD27-