PHIÊN HỌP ĐẦU TIÊN CỦA CHÍNH PHỦ LÂM THỜI HIỆN TƯỢNG ĐỘC NHẤT VÔ NHỊ TRONG NỀN HÀNH PHÁP CỦA NƯỚC TA

         Ngay sau khi đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, ngày 3/9/1945 Bác Hồ triệu tập phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời. Phiên họp này được coi là hiện tượng độc nhất vô nhị trong lịch sử nền hành pháp của nước ta. 

Có mấy điểm độc đáo sau:

           Thứ nhất, họp nhanh nhất, chỉ trong một buổi (Quốc hội bây giờ họp cả tháng);

           Thứ hai, giải quyết được nhiều việc lớn vừa cấp thiết vừa cơ bản lâu dài nhất;

           Thứ ba, diễn văn của người đứng đầu chính phủ do Bác trực tiếp viết và chỉ có một trang giấy.

            * Mở đầu phiên họp ngắn gọn, rõ, đủ: 

kính thưa các vị bộ trưởng, ngót một thế kỷ, hôm nay lần đầu tiên chúng ta được khai hội cùng nhau để bắt tay vào giải quyết các công việc của Đất nước với nhiều khó khăn lớn. Chúng ta lại thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm vì vậy chắc chắn sẽ không tránh khỏi sai lầm, khuyết điểm. Chúng ta không sợ, tôi tuyên bố một chính phủ hành động vì dân, có dân giúp sức nhất định chúng ta sẽ tiến bộ, trưởng thành. Tôi đề nghị các vị thảo luận và thực hành ngay sáu vấn đề…

            * Sáu nội dung được trình bầy trong diễn văn:

          1. Chống đói, - Sau năm 1945 chúng ta có hai triệu đồng bào chết đói. Vì vậy từ nay không để người dân nào thiếu đói;

- phát động phong trào tương thân tương ái; hũ gạo cứu đói, mỗi người 10 ngày nhịn ăn một bữa để hỗ trợ đồng bào bị đói, tôi xung phong làm trước;

            2. Chống giặc dốt, một dân tộc dốt là một dân tộc yếu;

            Một dân tộc nghèo là một dân tộc hèn;

            Một dân tộc ỷ lại vào nước ngoài thì o sứng đáng được độc lập tự do.

            Vì vậy tất cả mọi người dân từ già đến trẻ đều phải học để xóa nạn mù chữ;

           3. Soạn thảo Hiến pháp, khẩn trương tổng tuyển cử bầu Quốc hội; thành lập chính phủ chính thức hợp hiến, hợp pháp để tuyên bố trước thế giới Việt Nam có chủ quyền; 

           4. Sửa đổi tâm lý, tập quán, lối sống sau ngót một thế kỷ nô lệ; tẩy rửa hết đầu óc nô lệ thực dân;

           5. Xây dựng nền văn hóa mới; tuyên bố đoàn kết tự do tín ngưỡng giáo, lương;

          6. Tuyên bố trước toàn thế giới: Việt Nam mong muốn làm bạn với các nước dân chủ; Việt Nam quyết o thù oán với ai.

            Học tập và làm theo tư tưởng của Bác thiết nghĩ: Đảng, tổ chức của Đảng, mỗi cán bộ đảng viên phải biết dựa chắc vào dân, lấy dân làm gốc, mọi chủ trương, đường lối đều phải xuất phát từ mong muốn, nguyện vọng, lợi ích và khả năng của quần chúng nhân dân, làm được như vậy thì việc cách mạng khó mấy cũng thành công.

            * Nói đi đôi với làm, nói thế nào làm như thế; nói ít, hội họp ít, làm nhiều.

           * Nghị quyết, chỉ thị phải ngắn, gọn, rõ, ngôn ngữ sử dụng phải đại chúng để dân dễ hiểu, dễ thực hiện.

           * Kiên định mục tiêu Độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa Xã hội và Đường lối đối nội, đối ngoại độc lập tự chủ.

( Nguồn: lược ghi theo lời kể của giáo sư tiến sỹ Hoàng Chí Bảo, chuyên gia cao cấp, thành viên Hội đồng LLTW, chủ tịch Hội đồng khoa học Viện khoa học nghiên cứu nhân tài – nhân lực)